શિક્ષણમાં નવીન અભિગમ: બાળકોના વિકાસ માટે ખેરગામ ખાતે એક દિવસીય હિન્દી પેડાગોજી તાલીમ યોજાઈ.
તારીખ: 21-02-2024
સ્થળ: બહેજ પ્રાથમિક શાળા, ખેરગામ
શિક્ષણ કોઈ એકસ્થળીય પ્રક્રિયા નથી; તે સતત વિકાસશીલ ક્ષેત્ર છે. રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ (NEP) 2020 આ પરિવર્તનનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે. NEP 2020 શિક્ષણમાં ગુણવત્તા, રસપ્રદતા અને નવીનતાને મહત્વ આપે છે. ખેરગામ ખાતે યોજાયેલી એક દિવસીય હિન્દી પેડાગોજી (શિક્ષણશાસ્ત્ર) તાલીમ એ આ દિશામાં એક મહત્વપૂર્ણ પગલું હતું.
હિન્દી પેડાગોજી તાલીમ: એક નવો અભિગમ
ખેરગામ તાલુકાના ધોરણ 3 થી 5 ના વિશિષ્ટ હિન્દી શિક્ષકો માટે વિશેષ તાલીમ યોજાઈ.
વિષય- નિષ્ણાંતો– વાસંતીબેન પટેલ અને સંગીતભાઈ પટેલ – દ્વારા વાર્તા, ચિત્રવાર્તા, અને રમતો દ્વારા શીખવવાની પદ્ધતિઓ સમજાવવામાં આવી.
- વિશેષણ (Adjectives) કેવી રીતે શીખવવાં?
- ચિત્રો અને વાર્તાઓ દ્વારા
- ફ્લેશકાર્ડ રમતો અને સંવાદ દ્વારા
- અનુભવ આધારિત પ્રવૃત્તિઓ
તાલીમમાં ડાયટ, નવસારીના લેકચરર શ્રી રાજેશભાઈ પટેલ અને ખેરગામ BRC વિજયભાઈ પટેલ પણ ઉપસ્થિત રહ્યા અને શિક્ષણને વધુ રસપ્રદ બનાવવા માટે માર્ગદર્શન આપ્યું. તાલીમના વર્ગ સંચાલક તરીકે વૈશાલીબેન સોલંકીએ સેવા આપી હતી.
NEP 2020: ભાષા શિક્ષણમાં નવી દિશા
NEP 2020 હેઠળ ભાષા શિક્ષણ માટે નીચેના મહત્વના ફેરફારો કરવામાં આવ્યા છે:
✔ માતૃભાષા આધારિત શિક્ષણ: પ્રાથમિક સ્તરે માતૃભાષા કે સ્થાનિક ભાષા પર ભાર આપવામાં આવ્યો છે.
✔ ત્રિભાષા સૂત્ર: વિદ્યાર્થીઓને ત્રણ ભાષાઓ (માતૃભાષા, હિન્દી/અંગ્રેજી, અન્ય કોઈ ભાષા) શીખવી.
✔ અનુભાવ આધારિત શિક્ષણ: ભાષાને માત્ર લેખન દ્વારા નહીં, રમતગમત, વાર્તાઓ અને કવિતાઓ દ્વારા શીખવવી.
શિક્ષણશાસ્ત્ર: શીખવાની નવી પદ્ધતિઓ
શિક્ષણમાં "માત્ર યાદ કરાવવું નહીં, સમજણ વિકસાવવી" એ પદ્ધતિ અપનાવવામાં આવી રહી છે.
🔹 મનોવિજ્ઞાન આધારિત શિક્ષણ: વિદ્યાર્થીઓની સમજ અને રુચિ મુજબ અભ્યાસક્રમ
🔹 ટેકનોલોજી આધારિત શીખવણ: ડિજિટલ લર્નિંગ, ઇ-કન્ટેન્ટ, અને ઑનલાઇન શીખવણ પદ્ધતિઓ
🔹 ગેમિફિકેશન (Game-Based Learning): રમતગમત દ્વારા શીખવી વધુ અસરકારક બની શકે છે.
વિદ્યાર્થીઓ માટે નવીન શૈક્ષણિક પદ્ધતિઓ
✅ આલોચનાત્મક અને સર્જનાત્મક વિચારશક્તિ – પ્રોબ્લેમ-સોલ્વિંગ કૌશલ્યો વિકસાવવી
✅ અનુભવ આધારિત અભ્યાસ – માત્ર પુસ્તકો પર નહીં, વાસ્તવિક જીવનની પરિસ્થિતિઓ દ્વારા શીખવું
✅ વિષયોની આંતરસંબંધિત શીખવણ – એકથી વધુ વિષયો જોડીને શીખવું
શિક્ષણમાં પડકારો અને ઉકેલ
❌ યાદી આધારિત શિક્ષણથી દૂર થવું:
➡ સમજ અને લાગુ કરવાનો પરિપ્રેક્ષ્ય અપનાવવો.
❌ વિદ્યાર્થીઓની અલગ-અલગ ક્ષમતા સમજી શકવી:
➡ દરેક વિદ્યાર્થી અલગ છે, તેમને તેમની પદ્ધતિ પ્રમાણે શીખવાની તક મળવી જોઈએ.
❌ ટેકનોલોજીનો અભાવ:
➡ સરળ અને નાની સ્તરે પણ ડિજિટલ શિક્ષણ લાવવું.
અંતિમ વિચારો
NEP 2020 દ્વારા શિક્ષણમાં નવા અભિગમ લાવવામાં આવી રહ્યા છે.
✅ "ગોખપટ્ટી" નહીં, "સમજ" પર ભાર
✅ "માહિતી" નહીં, "નિર્માણાત્મકતા" વિકસાવવી
✅ માતૃભાષામાં શિક્ષણ, રમતગમત આધારિત શીખવણ, અને નવી ટેકનોલોજીનો સમાવેશ
શું તમને એવું લાગતું નથી કે NEP 2020 શિક્ષણમાં સકારાત્મક પરિવર્તન લાવી શકે?
તમારા વિચારો કોમેન્ટમાં શેર કરો!
0 Comments